ΔΥΣΠΝΟΙΑ, ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ: Δύσπνοια ορίζεται ως δυσκολία στην αναπνοή – αίσθημα έλλειψης αέρα με ενδεχόμενη ταχύπνοια (υψηλής συχνότητας αναπνοή). Οι συγκεκριμένοι ασθενείς μπορεί να αισθανθούν λαχάνιασμα ακόμα και σε ήρεμη κατάσταση, ή ακόμα και συσφικτκό αίσθημα ή αίσθημα καύσου στο στήθος. Μπορεί να εκδηλωθεί ξαφνικά (οξεία δύσπνοια) ή να εμφανιστεί και να επιδεινωθεί σταδιακά (χρόνια δύσπνοια). Η συμπτωματολογία της δύσπνοιας οφείλεται στην ανάγκη πρόσληψης περισσότερης ποσότητας οξυγόνου από τον οργανισμό σε σχέση με αυτή που λαμβάνει με αποτέλεσμα την  πιο έντονη και γρήγορη αναπνοή με στόχο την αύξηση της ροής του αέρα και συνεπώς του οξυγόνου μέσα στους πνεύμονες.

ΔΥΣΠΝΟΙΑ, ΚΑΠΟΙΕΣ ΦΟΡΕΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ: Η ξαφνική σοβαρή δύσπνοια είναι μια από τις πιο συχνές αιτίες για κλήση ασθενοφόρου και για επίσκεψη στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών, για αυτό τόσο καλύτερη θα είναι η έκβαση όσο πιο γρήγορα αντιμετωπίζεται από τον θεράποντα Ειδικό Πνευμονολόγο.

Δύσπνοια μπορεί να εμφανιστεί σε όλους εμάς και σε φυσιολογικά πλαίσια και ακόμη περισσότερο σε υπέρβαρα ή μη προπονημένα άτομα. Αλλά ένα ασυνήθιστο ή δυσάρεστο αίσθημα δύσπνοιας μπορεί να οφείλεται σε σοβαρή πάθηση, όπως πνευμονία που συναντάται σε όλες τις ηλικίες, ή σοβαρά καρδιολογικά ή άλλα αναπνευστικά νοσήματα (άσθμα, ΧΑΠ κτλ). Ιδιαίτερα οι μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς και οι καπνιστές έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα καρδιολογικής ή αναπνευστικής νόσου. Κάθε τέτοιο αίσθημα δύσπνοιας θα πρέπει να χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και ιατρικής παρακολούθησης.

ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΔΥΣΠΝΟΙΑΣ:

Οξεία δύσπνοια θα μπορούσε να εμφανιστεί κυρίως από:

  • Άσθμα: Μία παρόξυνση μπορεί να είναι πολύ σοβαρή κυρίως όταν εκφρασθεί με συριγμό ή δύσπνοια. Εκδηλώνεται κυρίως μετά από λοιμώξεις του αναπνευστικού ή μετά από έκθεση σε αλλεργιογόνους παράγοντες όπως γύρη, σκόνη κτλ.
  • Πνευμονία: Σοβαρή λοίμωξη του αναπνευστικού που μπορεί να προκαλέσει δύσπνοια σε συνδυασμό με πυρετό, κακουχία, βήχα, πυώδη πτύελα ή ακόμη και θωρακικό πόνο.
  • Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ): Μια χρόνια αναπνευστική νόσος που όταν επιδεινώνεται από διάφορους παράγοντες προσβάλλεται από περαιτέρω αύξηση φλεγμονής και απόφραξης των αεραγωγών με αύξηση δύσπνοιας, βήχα, και πυωδών πτυέλων.
  • Καρδιακή νόσος όπως καρδιακή ανεπάρκεια ή στεφανιαία νόσος ή σε περίπτωση εμφράγματος. Επίσης σοβαρές περιπτώσεις εκδήλωσης δύσπνοιας που χρήζουν άμεσης ιατρικής αντιμετώπισης.
  • Πνευμονική Εμβολή: Παρουσία θρόμβου σε Πνευμονική-ες Αρτηρία-ες, μία πολλές φορές επείγουσα κατάσταση που συνήθως προέρχεται από την ύπαρξη θρόμβου-ων στο εν τω βαθει φλεβικό δίκτυο των κάτω άκρων.
  • Άγχος: Μπορεί να προκαλέσει αίσθημα δύσπνοιας, πανικού, αίσθημα παλμών- ταχυκαρδίας, και εφιδρώσεις.
  • Έντονος πόνος, αναιμία συνδυασμοί φαρμάκων και λοιπές καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν επεισόδια οξείας δύσπνοιας.

Χρόνια δύσπνοια η οποία μπορεί και να επιδεινώνεται σταδιακά εμφανίζεται σε :

  • Παχυσαρκία και σε άτομα με καθιστική ζωή με μειωμένη άσκηση.
  • Άσθμα όχι καλά ρυθμισμένο
  • ΧΑΠ όχι καλά ρυθμισμένη και στα τελικά- σοβαρότερα στάδια.
  • Καρδιακή ανεπάρκεια με επιδείνωση συνήθως της δύσπνοιας ιδιαίτερα στην ύπτια θέση.
  • Καρδιακές αρρυθμίες και ιδιαίτερα Κολπική Μαρμαρυγή.
  • Χρόνιες περιπτώσεις Αναιμίας.

ΕΡΓΟΣΠΙΡΟΜΕΤΡΙΑ, ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Σήμερα υπάρχει η σύγχρονη τεχνική της εργοσπιρομετρίας, μίας εξελιγμένης και ιδιαίτερα εξειδικευμένης καρδιοαναπνευστικής δοκιμασίας κοπώσεως μέσα από τα αποτελέσματα της οποίας μπορεί να εκτιμηθεί ιδιαίτερα στις περιπτώσεις χρόνιας δύσπνοιας, ο βαθμός της δύσπνοιας, οι πιθανή αιτία, αλλά και η παρακολούθηση της μέσα στο χρόνο.

ΒΛΑΣΗΣ Δ. ΣΚΟΠΑΣ MD, MSc
Eιδικός Πνευμονολόγος
Μεταπτυχιακή εξειδίκευση: Άσκηση, Εργοσπιρομετρία και Αποκατάσταση
Πιστοποίηση- εξειδίκευση ERS στον Υπέρηχο θώρακος
Πιστοποίηση- εξειδίκευση ERS στον ενδοβρογχικό υπέρηχο (EBUS)
Αναπλ. Διευθυντής Γ’ Πνευμονολογικής Κλινικής Νοσοκ. Ερρίκος Ντυνάν