ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΒΗΧΑΣ;

Είναι αυτόματη προσπάθεια του οργανισμού με σκοπό να καθαρίσει τους αεραγωγούς προστατεύοντας έτσι τον πνεύμονα. Είναι σημαντικό ο βήχας να εκτιμάται και να θεραπεύεται από τον Ειδικό Γιατρό – Πνευμονολόγο. Μάλιστα όταν είναι παροξυσμικός ή συνοδεύεται και από δύσπνοια, ή αίμα στα πτύελα, ή πυρετό, ή απότομη απώλεια βάρους- δυνάμεων η κατάσταση  θα πρέπει να χαρακτηρίζεται και να αντιμετωπίζεται ως επείγουσα.

Είναι αυτόματο μυικό αντανακλαστικό του οργανισμού ανεβάζοντας τον αέρα με στόχο την αποβολή του, από τον πνεύμονα μέχρι τους ανώτερους αεραγωγούς ( τραχεία, λάρυγγα, στόμα, μύτη). Έτσι προστατεύονται οι αεροφόροι οδοί και ο πνεύμονας. Μπορεί κάποιος να βήχει λόγω παρουσίας εκκρίσεων ( στα πλαίσια μιας λοίμωξης – φλεγμονής), ή λόγω πνιγμού κατά τη λήψη φαγητού- υγρών, ή λόγω εισπνοής χημικών ή καπνού. Αυτές είναι κάποιες βασικές αιτίες αλλά όχι και μοναδικές.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΒΗΧΑ: Ανάλογα με τη διάρκεια του ο βήχας χαρακτηρίζεται σε :

  • Οξύ όταν διαρκεί λιγότερο από 3 εβδομάδες
  • Υποξύ όταν διαρκεί από 3 έως 8 εβδομάδες
  • Χρόνιο όταν διαρκεί πάνω από 8 εβδομάδες.

ΑΙΤΙΕΣ ΤΟΥ ΒΗΧΑ: Οι αιτίες του βήχα μπορεί να είναι πολλές με συχνότερες τις λοιμώξεις του αναπνευστικού ιδιαίτερα στις οξείες περιπτώσεις.

Έτσι οι αιτίες του οξύ βήχα είναι κυρίως:

  • Λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού
  • Λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού (βρογχίτιδα ή πνευμονία)
  • Άσθμα σε παρόξυνση
  • Απότομη έκθεση σε αλλεργιογόνα, χημικές- τοξικές ουσίες, καπνό.

Αιτίες υποξύ βήχα:

  • Σε περίπτωση λοίμωξης αναπνευστικού που είναι σε αποδρομή
  • Κοκκύτης
  • Άλλες πιο σπάνιες λοιμώξεις αναπνευστικού με άτυπο χαρακτήρα όπως φυματίωση

Αιτίες χρόνιου βήχα:

  • Οπισθορινική καταρροή με αύξηση των ρινικών εκκρίσεων οι οποίες καταλήγουν από το πίσω μέρος της μύτης στο λαιμό προκαλώντας βήχα.
  • Άσθμα, ΧΑΠ, χρόνιες πνευμονικές παθήσεις.
  • Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση όπου τα οξέα του στομάχου παλινδρομούν στον οισοφάγο και μπορούν να φτάσουν ακόμα και έως τους αεραγωγούς προκαλώντας το δυσάρεστο αίσθημα του βήχα.
  • Ανεπιθύμητες ενέργειες διαφόρων φαρμάκων και κυρίως αντιυπερτασικών.
  • Χρόνια έκθεση σε καπνό- κάπνισμα, αλλεργιογόνα ή χημικές- τοξικές ουσίες.

Άλλες πιο σπάνιες αλλά εξίσου σοβαρές αιτίες βήχα είναι:

  • Εισρόφηση ξένου σώματος στους αεραγωγούς.
  • Καρκίνος του πνεύμονα.
  • Κυστική Ίνωση
  • Διάμεσες πνευμονοπάθειες όπως Πνευμονική Ίνωση.
  • Πνευμονική Εμβολή.
  • Πνευμοθώρακας
  • Βρογχεκτασίες.

ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ- ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ του ΒΗΧΑ:

Όταν ο βήχας είναι έντονος και παροξυσμικός για αρκετό καιρό ή όταν συνδυάζεται με κάποιο ή κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα, μπορεί να είναι επικίνδυνος και να συνδέεται με κάποια σοβαρή υποκείμενη νόσο και χρήζει άμεσης ιατρικής αντιμετώπισης. Τα συμπτώματα αυτά είναι:

  • Παρουσία αίματος στα πτύελα μετά από βήχα (αιμόπτυσης).
  • Μείωση βάρους.
  • Νυχτερινοί ιδρώτες.
  • Δύσπνοια.

Ο Πνευμονολόγος μέσα από τον κατάλληλο διαγνωστικό και κλινικό έλεγχο, είναι ο πλέον Εξειδεικευμένος Γιατρός για να διακρίνει την αιτία, να αξιολογήσει τη σοβαρότητα του βήχα, και να δώσει την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.

ΒΛΑΣΗΣ Δ. ΣΚΟΠΑΣ MD, MSc
Eιδικός Πνευμονολόγος
Μεταπτυχιακή εξειδίκευση: Άσκηση, Εργοσπιρομετρία και Αποκατάσταση
Πιστοποίηση- εξειδίκευση ERS στον Υπέρηχο θώρακος
Πιστοποίηση- εξειδίκευση ERS στον ενδοβρογχικό υπέρηχο (EBUS)
Αναπλ. Διευθυντής Γ’ Πνευμονολογικής Κλινικής Νοσοκ. Ερρίκος Ντυνάν