ΠΟΤΕ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ: Όταν διακρίνεται συμπτωματολογία συμβατή με υπνική άπνοια. Τέτοια συμπτώματα μπορεί να είναι:

  • Υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας πάρα τον ικανοποιητικό χρόνο ξεκούρασης.
  • Συνεχές και δυνατό ροχαλητό.
  • Επεισόδια πνιγμονής (αισθήματος έλλειψης οξυγόνου) με αυτόματες αφυπνίσεις κατά τη διάρκεια του ύπνου.
  • Συχνές αφυπνίσεις κατά τη διάρκεια του ύπνου.
  • Ανήσυχος ύπνος

ΤΙ ΕΙΝΑΙ: Πρόκειται για εξέταση που διενεργείται κατ’ οίκον όπου γίνεται συνεχής καταγραφή μέσω μόνιτορ και συλλογή βασικών στοιχείων σχετικά με την αναπνοή και τη καρδιαγγειακή λειτουργία του ασθενή κατά τη διάρκεια του ύπνου όπως ο κορεσμός του οξυγόνου στο αίμα και ο καρδιακός ρυθμός.

ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΕΥΕΙ? Γίνεται μετά από σύσταση του Ειδικού Γιατρού κυρίως για:

  • Αξιολόγηση έναρξης, διακοπής ή τιτλοποίησης οξυγονοθεραπείας κατ’ οίκον στα πλαίσια αναπνευστικής ανεπάρκειας επί εδάφους υποκείμενου νοσήματος όπως Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) ή καρδιακής ανεπάρκειας.
  • Έλεγχος για πιθανό Σύνδρομο Απνοιών Υποπνοιών στον ύπνο (ΣΑΥΥ). Το ΣΑΥΥ είναι μια διαταραχή που επηρεάζει τον τρόπο και τη λειτουργικότητα της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου. Εάν τα επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα (μέσω του κορεσμού οξυαιμοσφαιρίνης) μειώνονται κάτω από ένα συγκεκριμένο επίπεδο υπάρχει περίπτωση συνύπαρξης διαταραχών στον ύπνο. Η νυχτερινή οξυμετρία δεν είναι κριτήριο διάγνωσης υπνικών απνοιών, αλλά κριτήριο ένδειξης για περαιτέρω έλεγχο με μελέτη ύπνου (πολυυπνογραφία) σε εξειδικευμένο διαγνωστικό κέντρο.

ΠΟΛΥΥΠΝΟΓΡΑΦΙΑ

Κατά τη διάρκεια της μελέτης ύπνου ο τεχνικός μέσω της τοποθέτησης ηλεκτροδίων σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος (κεφαλή, πρόσωπο, κροτάφους, θώρακα, κάτω άκρα) και ελαστικής ζώνης γύρω από θώρακα και στομάχι θα καταγράψει:

  • Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα
  • Οφθαλμικές κινήσεις
  • Δραστηριότητα σκελετικών μυών
  • Καρδιακό ρυθμό
  • Αρτηριακή πίεση
  • Κορεσμό οξυαιμοσφαιρίνης
  • Αναπνευστικό πρότυπο, αναπνευστικές παύσεις
  • Θέσεις σώματος (πλάγια ΑΡ ή ΔΕ, ύπτια)
  • Κινήσεις των άκρων
  • Ροχαλητό και λοιποί ήχοι
  • Καταγραφή των σταδίων ύπνου (REM και non-REM)

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ: Σε περίπτωση μη φυσιολογικών αποτελεσμάτων θα μπορούσαν να είναι υπεύθυνες οι κάτωθι παθήσεις σχετιζόμενες με τον ύπνο:

  • Αποφρακτική υπνική άπνοια
  • Κεντρική υπνική άπνοια
  • Μικτή υπνική άπνοια
  • Διαταραχές συνδεόμενες με επιληπτικές κρίσεις
  • Διαταραχή της περιοδικής κίνησης των άκρων και άλλες κινητικές διαταραχές
  • Πιθανή ναρκοληψία
  • Βρουξισμός
  • Παραϋπνίες
  • Διαταραχή συμπεριφοράς REM.
  • Ιδιοπαθής υπερυπνία

Για την ταυτοποίηση πιθανής υπνικής άπνοιας ο ειδικός Γιατρός θα καταμετρήσει:

  • Τη συχνότητα των επεισοδίων άπνοιας, που συμβαίνει όταν η αναπνοή σταματάει για 10 δευτερόλεπτα ή περισσότερο.
  • Τη συχνότητα των επεισοδίων υπόπνοιας, που συμβαίνει όταν η αναπνοή σταματάει μερικώς για 10 δευτερόλεπτα ή περισσότερο.

Με βάση τα παραπάνω δεδομένα ο γιατρός θα εξάγει τον δείκτη απνοιών – υποπνοιών (AHI) που είναι φυσιολογικός όταν είναι κάτω από 5 που σε συνδυασμό με φυσιολογικό ηλεκτροεγκεφαλογράφημα και φυσιολογικές κινήσεις μυών συνήθως υποδηλώνει απουσία απνοιών στον ύπνο.

Αντιθέτως ένας υψηλότερος του 5 δείκτης AHI υποδηλώνει ήπια (μεταξύ 5 με 15), μέτρια (μεταξύ 15 με 30) ή σοβαρή (πάνω από 30) υπνική άπνοια.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Αποτέλεσμα της θεραπείας δεν είναι μόνο η ανακούφιση του ασθενή και των οικείων του μέσα από τη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου και της καθημερινής του δραστηριότητας, αλλά και η αποφυγή σοβαρών επιπλοκών που μπορεί να προκύψουν από διαταραχές στον ύπνο χωρίς λήψη θεραπείας που είναι κυρίως:

  • Σταδιακή εγκατάσταση καρδιακής νόσου
  • Αρτηριακή υπέρταση
  • Πιθανό έμφραγμα μυοκαρδίου
  • Κατάθλιψη
  • Αυξημένος κίνδυνος τραυματισμού ή αυτοκινητιστικού ατυχήματος

Σε περίπτωση διάγνωσης υπνικής άπνοιας η συνήθης θεραπεία είναι η χορήγηση και εφαρμογή μάσκας συνεχούς θετικής πιέσεως (CPAP) που εφαρμόζει σε στόμα και/ ή μύτη και εξασφαλίζει την μεγαλύτερη βατότητα του αεραγωγού.

ΒΛΑΣΗΣ Δ. ΣΚΟΠΑΣ MD, MSc
Eιδικός Πνευμονολόγος
Μεταπτυχιακή εξειδίκευση: Άσκηση, Εργοσπιρομετρία και Αποκατάσταση
Πιστοποίηση- εξειδίκευση ERS στον Υπέρηχο θώρακος
Πιστοποίηση- εξειδίκευση ERS στον ενδοβρογχικό υπέρηχο (EBUS)
Αναπλ. Διευθυντής Γ’ Πνευμονολογικής Κλινικής Νοσοκ. Ερρίκος Ντυνάν